Dynamicznie rozwijająca się infrastruktura Trójmiejska zmaga się ze stopniowym wzrostem ilości pojazdów na drogach. Przez zwiększoną ilość samochodów przemieszczających się między Gdynią a pobliskimi mniejszymi miejscowościami pojazdy komunikacji miejskiej potrafią utknąć w zatorach drogowych budując coraz większe opóźnienie między przystankami. Jednym z wąskich gardeł był przejazd przez ul. Chwarznieńską łączącą trasę szybkiego ruchu S6 z Gdynią. Rozwiązaniem tego problemu okazało się stworzenie systemu pozwalającego na zmianę jednokierunkowej jezdni dwupasmowej w dwukierunkową jezdnię z BUS-Pasem. Całością sterują komunikaty wyświetlane kierowcom na znakach LED zainstalowanych na wysięgnikach nad drogą.
Przy standardowym ruchu ul. Chwarznieńska jest drogą posiadającą cztery pasy ruchu – dwa pasy ruchu od strony Witomina do drogi S6, a także dwa pasy ruchu w przeciwnym kierunku. Całość czterojezdniowego odcinka posiada 1100 m długości. W godzinach szczytu droga jest jednak maksymalnie obciążona, co powodowało znaczne spóźnienia w komunikacji miejskiej. Dzięki zaproponowanemu przez Gdyński Zarząd Dróg i Zieleni rozwiązaniu lewy pas ruchu po stronie prowadzącej od Witomina do Obwodnicy staje się BUS-Pasem ułatwiając autobusom ominięcie korków. Rozwiązanie, choć na pierwszy rzut oka wydające się kontrowersyjne (autobusy jadące pod prąd na pasie szybkim) sprawdziło się i jest chwalone zarówno przez ZDiZ, kierowców autobusów jak i pasażerów komunikacji miejskiej.
Znaki LED wyświetlające scenariusz aktywnego BUS-Pasa.
Projekt rozpoczął się od doboru odpowiednich znaków LED do rodzaju wyświetlanych komunikatów (rozmiar tablic, kąt padania światła, rozstaw pikseli, wymiary pola aktywnego) a także konstrukcji, na jakich mają być zamontowane znaki LED. Po dobraniu znaków konieczne było ustalenie w jaki sposób należy zintegrować działanie oprogramowania znaków LED z istniejącym w Trójmieście systemem TRISTAR. Ostatecznie padło na oprogramowanie na serwerach zewnętrznych (zamontowanych razem ze znakami LED na konstrukcji) przekazujących informacje do systemu za pomocą udostępnionego API.
Mój udział na etapie przetargu / projektu: przygotowanie zestawienia elementów systemu sterowania BUS-Pasem, ustalenie parametrów technicznych znaków LED, zebranie dokumentacji pozwalającej na przygotowanie oprogramowania oraz integrację znaków z systemem TRISTAR.
Testy znaków i oprogramowania
Przed rozpoczęciem prac nad oprogramowaniem konieczne było przygotowanie znaku w wersji testowej oraz wstępne podpięcie się przez API do systemu TRISTAR. Był to niezbędny do spełnienia wymóg, bez którego nie wystawiono by zgody na montaż znaków LED na konstrukcjach oraz dalsze rozwijanie oprogramowania do sterowania znakami poprzez oprogramowanie TRISTAR. Testy odbyły się w siedzibie Gdyńskiego ZDiZ, gdzie znaki oraz oprogramowanie uzyskały wymaganą aprobatę.
Mój udział na etapie testów znaków i oprogramowania: dostarczenie znaku testowego do siedziby ZDiZ, podłączenie i konfiguracja znaku na miejscu, utworzenie zdalnego połączenia między programistą a serwerem testowym.
Test znaku LED oraz oprogramowania integrującego znak z systemem TRISTAR.
Konstrukcje Wsporcze
Na miejscu zamontowane zostały konstrukcje wysięgnikowe. Charakteryzują się one budową podobną do flagi – jedna noga służąca za główne podparcie, oraz rygiel pozwalający na zamontowanie oznakowania nad pasami ruchu. Unikalny projekt TIOMAN pozwolił na bezpieczny montaż konstrukcji mimo ograniczonego miejsca na fundamenty. W przypadku Kontrapasa konstrukcja posiada dwa poziomy, obydwa są dostępne dla serwisanta poprzez drabiny i podesty. Dodatkowo konstrukcje wyposażone są w elementy ułatwiające prowadzenie przewodów oraz montaż znaków LED, co znacząco przyspieszyło realizację zlecenia.
Konstrukcja wysięgnikowa przy ul. Chwarznieńskiej w Gdyni.
Znaki Zmiennej Treści LED
Znaki zainstalowane na gdyńskim Kontrapasie dzielą się na trzy typy – matryce LED RGB pozwalające na wyświetlenie dowolnego komunikatu w dowolnym kolorze (zgodnie z paletą kolorów znaków drogowych we Wzorcowych komunikatach na Znaki o Zmiennej Treści), monochromatyczne matryce LED pozwalające na wyświetlenie dowolnego tekstu w kolorze białym oraz predefiniowane znaki LED typu S4 – zielona strzałka, czerwony krzyż – wyznaczające aktywne i zamknięte pasy ruchu. Całość zasilana jest z miejskiej instalacji 230V AC.
Mój udział przy Znakach Zmiennej Treści: podłączenie znaków do sieci, konfiguracja sieciowa znaków zmiennej treści, przygotowanie oprogramowania, weryfikacja poprawności działania znaków, kontrola poprawności wyświetlania scenariuszy, kontrola poprawności komunikacji znaków z siecią TRISTAR.
Znaki LED wyświetlające komunikat informujący kierowców o aktywnym Kontrapasie.
Serwery Lokalne
Znaki LED sterowane są bezpośrednio z Centrum Sterowania Ruchu. Komunikacja zapewniona jest dzięki autorskiemu oprogramowaniu przygotowanemu przez TIOMAN, które pracuje nieustannie z wykorzystaniem lokalnych serwerów. Każda konstrukcja wyposażona jest w urządzenie klasy przemysłowej działające jako niezależny system interpretujący informacje przesyłane między siecią TRISTAR i znakami LED. Dzięki indywidualnym serwerom brak zasilania na jednej z konstrukcji lub awaria jednego z serwerów pozwala na nieprzerwana pracę znaków w pozostałych lokalizacjach.
Mój udział przy Serwerach Lokalnych: wybór urządzeń pracujących docelowo jako serwery lokalne, instalacja i konfiguracja systemu Microsoft Windows Server 2019, montaż serwera w szafie na konstrukcji, konfiguracja ustawień sieciowych serwera, instalacja i konfiguracja oprogramowania interpretującego komunikaty sieci TRISTAR, uruchomienie i testy serwera.
Szafa sterownicza z urządzeniami sieciowymi oraz Serwerem Lokalnym.
Kontrapas Autobusowy w Mediach
Temat Kontrapasa w dniu otwarcia przewinął się przez wszystkie media – w tym telewizję TVN. Zachęcam do zapoznania się z materiałem przygotowanym przez redaktorów, w tym ciekawymi nagraniami wideo z przejazdów testowych:
https://tvn24.pl/pomorze/gdynia-kontrapas-dla-autobusow-na-ulicy-chwarznienskiej-ra993581-2602710
Przejazd testowy Kontrapasem Autobusowym prezentowany przez Telewizję TVN
Pozostałe artykuły, z którymi warto się zapoznać:
https://www.zdiz.gdynia.pl/kontrapas-autobusowy-od-kuchni
https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Autobusy-jezdza-juz-kontrbuspasem-w-Gdyni-n140642.html
Kontrapas Autobusowy w Gdyni jest unikatowym projektem na skalę krajową, niewiele jest też takich projektów w całej Europie. Projekt pokazuje, że przy użyciu znaków LED możliwe jest odpowiednie sterowanie ruchem nawet w przypadku najbardziej zatłoczonych ulic. W przypadku Gdyni jest to oszczędność czasu (i pieniędzy) dla użytkowników Komunikacji Miejskiej. Niezmiernie cieszę się, że mogłem być częścią tego projektu i liczę na kolejne w niedalekiej przyszłości.